Sanayi faaliyetleri ve ulaşım ağları bu kadar genişlemeden, nüfus ise bu denli kalabalıklaşmadan önce, kentin bugün konutlarla dolu pek çok bölgesinde geniş bostanlar vardı. Her biri verimli bir suyolu üzerinde kurulu, rengarenk ürünlerin yetiştirildiği bu sebze bahçeleri, Ortaköy’ün de iç kısmında ve Ulus’a tırmanan yamaçlarında yaygındı.

Ortaköy Deresi’nin suladığı bu tarım alanları, daha çok bugünkü Dereboyu Caddesi’nin sonuna doğru başlar, bir yanda Ulus’a, diğer yanda Balmumcu’ya tırmanan yamaçlar boyunca uzanırdı. Hatta kimileri zaman içinde değişse de, sokakların isimlerinde bile bu tarım arazilerinin izlerini sürmek mümkündü. Örneğin Jacques Pervititch’in 1927 tarihli İstanbul haritalarının bir Ortaköy paftasında yer alan Tarlabaşı Sokak (bugün Ambarlıdere Sokak), Büyük Ayazma Sokak (bugün Büyük Kuyu Sokak), Küçük Ayazma Sokak ve Toprak Sokak (bugün Ayaydın Sokak), Çiftlik Sokak (bugün Aydınlık Sokak), yüzyılın ilk yarısında Ortaköy’ün tarım alanlarını birbirinden ayıran sokaklardan sadece birkaçıydı.

Kentin başka bölgelerindeki bostanlar gibi, burada da tarım faaliyetlerini yürütenler genellikle Arnavutlardı. Araziler farklı büyüklüklerde bölünmüştü ve herkes kendi toprağını ekip biçiyor, ürünlerini atlar ve eşeklerin sırtında önce Ortaköy sokaklarında, sonra da pazaryerlerinde satıyorlardı. Bu bostanların bazılarının yerel isimleri vardı, bazıları ise bostancının adıyla anılırdı. Yapılan sözlü tarih görüşmelerinde, dereye paralel uzananlar arasında en sık anılanlar Cavit’in Bostanı ile İbrahim’in Bahçesi iken, bugünkü Portakal Yokuşu’nun yamacındaki arazilerden biri de 1940’lara kadar Oluklu Bostan ismini taşıyordu. 494 numaralı Galata Şer’iye Sicili’nde adı geçen ve Ermeni Vakfı’na ait olduğu belirtilen Oluklu Bostan’ın, bu bilgiden hareketle 18. yüzyıl sonunda tarım yapılan bir alan olduğunu da özellikle belirtmek gerekir.

Günümüzde, yine Dereboyu Caddesi’nin Ulus’a doğru uzanan bölümünde yaşamaya devam eden Mandıra Sokak veya Tavukçu Remzi Sokak gibi sokak isimleri, hâlâ mahallenin bir zamanlar hayvancılıkla uğraşan sakinlerinin izlerini yaşatmaya devam ediyor. Bostancılık faaliyetleri 1970’lere kadar kısmen devam etse de, bir süre daha Ortaköy’de yaşatılan çiçekçiliğin izlerini ise, yine Ambarlıdere’ye doğru uzanan Orkide Sokak’ta, Leylak Sokak’ta, Itri Sokak’ta veya Defne Çıkmazı’nda sürmek mümkün.

Jacques Pervititch, Sigorta Haritalarında İstanbul: In The Insurance Maps Of Jacques Pervititch (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 2001).
Taybe Arslan, 494 Numaralı Galata Şer’iye Sicilinin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi Cilt I (Yüksek Lisans Tezi, TC Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013), 219.
Emilios Kumvopulos’la 17 Temmuz 2020 tarihinde Mecidiye’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Mustafa Kesim’le 6 Ocak 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Haçik Gökçeoğlu ve Aret Taşçıoğlu’yla 25 Mart 2021 tarihinde Mecidiye’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.