+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Yunancada “atma” veya “atış” anlamına gelen voli, balıkçıların denizde balıkları çevirmek için kullandıkları ağ türüdür. Voli ağlarının herhangi bir cebi veya kesesi olmaz; üst kısmında mantarlar, altında ise kurşunlar dizilidir. Bu yöntemle yapılan avlanmalarda, balıkçıların uyguladığı eyleme “voli çevirmek” denir. Zira iki tekneye bağlanmış ve suda büyükçe bir daire oluşturan voli sayesinde, balıklar kendilerini bir ağ içinde çevrelenmiş bulur ve kaçacak yerleri kalmayınca balıkçılar tarafından karaya çıkarılırlar. Argoda köşeyi dönmek anlamı taşıyan “voliyi vurmak” tabiri, işte bu voli ağlarıyla yapılan bereketli avlara dayanır.

Voli çevirmek yasal bir avlanma biçimi olmakla birlikte, bir dizi kurala uymayı gerektirir. Bu kuralların başında, ilgili resmi kurumların ilan ettikleri voli yerlerine riayet etmek gelir. Başka deyişle, her balıkçı istediği herhangi bir yerde voli çeviremez. Belirlenen voli yerleri her yıl balıkçılar tarafından kiralanır. Başka balıkçılar ise, ancak voli sahibinin izniyle ve tutulan balığın bir kısmını ona vermek koşuluyla buralarda avlanabilirler.

Beşiktaş kıyılarında yakın zamana kadar voli çevrilen yerlerden en bilineni Bebek’teki yalıboyu olsa da, 20. yüzyılın başına ait bir listeye göre, Bebek’ten başka kıyılarda da eskiden voli yerleri bulunduğu görülebilir. 1910’da İstanbul Balıkhanesi Merkez Müdürü olan Karekin Deveciyan, 1915 tarihli Balık ve Balıkçılık adlı eserinde Boğaziçi’nde ve Marmara Denizi’ndeki voli yerlerini ve buralardaki avlanma kurallarını paylaşmıştır. Beşiktaş kıyılarındaki izinli noktalar şöyledir:

- Bebek Dalyanı sınırları içinde, iskelenin yukarısında (öncelik Bebekli balıkçılarındır)

- Akıntıburnu ile Sarrafburnu arasında (yalnızca voli sahipleri avlanabilir)

- Kuruçeşme ile Arnavutköy arasında (Rumeli Kavağı’ndan Fındıklı’ya kadar ığrıp tekneleri mal sahibine %6’lık bir pay ödeyerek avlanabilir)

- Ortaköy Camii önü ve arkası (Beşiktaş, Ortaköy ve Fındıklı ığrıp tekneleri aidat ödemeden avlanabilir)

- Beşiktaş Haraççıbaşı (Rumeli Kavağı’ndan Fındıklı’ya kadar kancabaşları ve manyat kayıkları mal sahibine %6’lık bir pay ödeyerek avlanabilir)

- Dolmabahçe açıkları (Dolmabahçe Sarayı’na yakınlığı nedeniyle 19. yüzyılın son çeyreği itibariyle voli yerleri terk edilmiştir)

Karekin Deveciyan, Türkiye’de Balık ve Balıkçılık, çev. Erol Üyepazarcı (İstanbul: Aras Yayıncılık, 2020), 343.
Selim Somçağ, “Balıkçılık”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 2 (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1994): 17-21.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler