Beşiktaş’ın eski eczanelerinden biri, 1916’da Hacı Halit Bey Sokak’ta kapılarını açan, birkaç kez yer değiştirmesine rağmen aynı isimle 1976’ya kadar Beşiktaşlılara hizmet veren Nail Halit Tipi Eczanesi’ydi.
Eczanenin kurucusu ve sahibi, 1886’da dünyaya gelen Nail Halid (Tipi) Bey’di. 1907 yılında Mekteb-i Tıbbiye’den mezun olmuş, eczacılık diplomasıyla yurt genelinde dilediği yerde çalışma hakkı elde etmişti. 1908’de Eczacı Mektebi’ne farmakoloji asistanı olarak girdi ve 1912’ye kadar bu görevini sürdürdü. Okulda aldığı eğitimi, mesleğine karşı tutkusu, araştırma ve öğrenim merakı, onun genç yaşında ülkenin dikkat çeken eczacılarından biri olmasını sağladı. Henüz 1911’de Devlet-i Osmaniye Eczacıları Cemiyeti’nin ikinci başkanlığına seçilirken, aynı yıl eczacılık alanındaki ilk Türkçe gazete olan ve 1927’ye kadar yayın hayatına devam eden Eczacı’yı çıkardı. 1912’de ise, Musavver Eczacı Nevsali adlı kitabını yayınladı.
Nail Halid Bey, 1912’den 1918’e kadar yedek subay olarak orduda görev yaptı. Ancak askere gitmeden hemen önce Beşiktaş’taki eczanesini satın aldı ve I. Dünya Savaşı sırasında görev yaptığı Pangaltı Askeri Hastanesi başhekiminin izni ve teşvikiyle 1916’da hizmete başladı. Bu ilk eczane Şair Nedim Caddesi’yle Hacı Halit Bey Sokak’ın birleştiği köşedeydi. Zaten sokağa ismini veren kişi de, Nail Halid’in babası Binbaşı Halid Bey’di.
Nail Halid Bey, birkaç yıl sonra Tipi Eczanesi’ni Ortabahçe Caddesi’ndeki yeni adresine taşıdı. 1957’deki vefatına kadar bilfiil çalıştırdığı, hatta “nöbetlerini dahi bizzat tuttuğu” eczanesini 1963’e kadar oğulları Nezih ve Melih Tipi yaşatmaya devam etti. Daha sonra el değiştiren eczanenin son sahibi eczacı Ayhan Ulusoy oldu. Tam 60 yıl boyunca Nail Halit Tipi Eczanesi ismiyle Beşiktaş’ta hizmet veren eczane, 1976’da kepenklerini bir daha açılmamak üzere indirdi. Tipi ailesi üyelerinin ve eczane çalışanlarının anılarında paylaştıkları bilgilere göre, Tipi Eczanesi uzun yıllar sadece Beşiktaş halkının değil, Teşvikiye ve Nişantaşı’nda oturan küçük çocuklu ailelerin de uğrak yeri oldu. Nail Halit Tipi, Türkiye’de eczacılığın gelişimi için çaba sarf ettiği akademik ve kurumsal faaliyetlerin yanı sıra, saç ve cilt için özel ilaçlar da üretmişti.
27 Haziran 1957’de hayata gözlerini yuman Beşiktaş’ın eski eczacılarından Nail Halit Tipi, son yolculuğuna Teşvikiye Cami’nden uğurlandıktan sonra Yahya Efendi Mezarlığı’na defnedildi.
Ahmet Murat, Kayıt Dışı Anılar (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007), 25.
Eriş Asil, “Cumhuriyet Dönemi Eczacılık Dergilerimiz”, FABAD Farmasötik Bilimler Dergisi, s. 6 (1981): 121-124.
Vildan Özkan Göksoy, “Musavver Eczacı Nevsali”ne Göre (Hicri 1330-Rumi 1328/M.1912) Osmanlı Eczacılığı (Yüksek Lisans Tezi, TC İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1989), 12-25.
Mualla Mezhepoğlu’yla 15 Ocak 2018 tarihinde Bebek’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Zafer Arapkirli’yle 9 Şubat 2018 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.