+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

İngiliz dili ve edebiyatı öğretim üyesi ve çevirmen Ercüment Atabay, 1922 yılında Beşiktaş’ta dünyaya geldi. Eğitimine 1929’da English High School for Boys’ta başladı. 1939’da ise Robert Kolej’e girdi fakat İstanbul Üniversitesi’nden aldığı kabul üzerine, Edebiyat Fakültesi’ne geçerek burada Halide Edip Adıvar’ın öğrencisi oldu. 1942’de üç yıl sürecek öğrenimini sürdürmek üzere St. Andrews Üniversitesi’ne gitti. 1945’te Türkiye’ye döndüğünde, artık Edebiyat Fakültesi İngiliz Filolojisi Bölümü’nde Adıvar’ın asistanı olmuştu.

1950’ye kadar hem İngiliz Edebiyatı üzerine dersler verdi hem de Halide Edip Adıvar’ın danışmanlığında, şair Edmund Spenser edebiyatı üzerine hazırladığı tezini tamamlayıp doktor unvanını aldı. Ertesi yıl Robert Kolej’de uygarlık tarihi derslerine girmeye başladı. 20 yıl bu çatı altında sürdürdüğü görevine, 1971 sonrasında Boğaziçi Üniversitesi’nde 10 yıl daha devam etti ve 1982’de üniversiteden emekli oldu.

Yaşamının büyük bir bölümü Hüsrev Gerede Caddesi’ndeki evi ile Bebek arasında geçen Atabay’ın Beşiktaş’taki çocukluk yıllarına ait bazı anılarını, Muradiye mahallesinde uzun süre komşusu olan Prof. Dr. Faik Yaltırık’ın kızı Rengigül Ural kayıt altına almıştı. Atabay’ın hatıralarından biri, 1930’larda Beşiktaş’taki evleri, yaşayanları ve komşuluk ilişkilerini tasavvur edebilmek açısından değerliydi:

“Eskiden evler sobalarla ısındığı için yere su döküldü mü soğukta buz tutardı. Babam bir gün evin içindeki buzda kayıp düştü. 1932’de Beşiktaş’ta, yaklaşık 80 konak yok oldu. Bizimki kurtuldu. 1936 yılında, sarı otobüsler yeni çıkmıştı. Otobüs seyretmeye giderdik. 16 yaşımda Rumeli Hisarı’ndan bisikletle dönerken bayılmışım. İlk Yardım’a kaldırmışlar. Ortaköy’de sokakta kalmış bisikletim. Polis, beni sonra eve getirdi. Annem ve babamla Ortaköy’e gittik, bisikletim bıraktığım yerde duruyordu. Bu haber iki gazetede çıktı. Anlayacağın, o kadar haber yoktu! Hüsrev Gerede adını Cumhuriyet sonrası aldı. Padişahın Mesire’ye giderken çıktığı yoldu. Bizim ev dört katlı, harem - selamlık idi. Sokak kapısını itsen açılırdı ama korkmazdık. Şimdi üç kilitle oturuluyor.”

Dr. Ercüment Atabay 12 Şubat 2018 günü, ömrünün büyük bir bölümünü geçirdiği Hüsrev Gerede’deki evinde hayata gözlerini yumdu.

Ercüment Atabay’la 19 Mayıs 2011’de İstanbul’da yapılan sözlü tarih görüşmesi, Dumbarton Oaks Archives Oral History Project [17.06.2021].
Rengigül Ural’la 15 Haziran 2021 tarihinde Suadiye’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler