Büyük bir ney ustası ve şair olan Neyzen Tevfik (Kolaylı), yaşamının bir bölümünü Beşiktaş’ta geçiren edebiyatçılardan biriydi. 1879’da Bodrum’da doğdu, ilk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Bodrum Rüşdiyesi’nin öğretmenlerinden biri olan babası Hafız Hasan Fehmi Efendi’nin tayini nedeniyle 1982’de ailesiyle birlikte Urla’ya taşındı ve ömür boyu yakasını bırakmayacak sara hastalığına burada kapıldı. Tıpkı yaşamının sonuna kadar üflemekten vazgeçmeyeceği ney tutkusu gibi…

İlk ney derslerini Urla’da Berber Kazım Efendi’den aldı. Daha sonra İzmir Mevlevihanesi’ne devam ederken hem ney öğrenimini sürdürdü hem de pek çoğu sürgün dolayısıyla buranın müdavimi olmuş edebiyatçılar ve musiki ustalarıyla tanıştı. Ney üflemedeki yeteneğine şiirlerini de eklemeye başladı ve 1898’de İstanbul’a giderek Fethiye Medresesi’ne girdi. Burada tanıştığı ustalarla kurduğu yakın ilişkisi sonucu, hem kültürel hem de sanatsal birikimini arttırdı. Ne var ki medresenin katı tutumuna fazla uyum sağlamayınca oradan ayrıldı. Sirkeci’de ve Şehzadebaşı’nda katıldığı toplantılarda II. Abdülhamid’in baskıcı uygulamalarına muhalif konuşmalar yapınca, hakkında kovuşturmalar başladı ve yavaş yavaş bu çevresinden uzaklaştı. 1903’te Mısır’a, yakın arkadaşı Mehmet Akif’in (Ersoy) yanına gitti.

1908’den 1929’a kadar İstanbul’da yaşayan, düzenli bir işte çalışmayan, bu arada kısa süreli bir evlilik yaşayan Neyzen Tevfik, 1930’da İstanbul Konservatuarı’nda görevlendirildi. Peşini bırakmayan sara hastalığı, rakıya olan yatkınlığı, çevresindeki haksızlıkları alaya alan dünya görüşü, ney üflemedeki ustalığı ve edebi eserleriyle dolu bir yaşamın ardından, 29 Ocak 1953’te Beşiktaş’taki küçücük odasında hayata gözlerini yumdu. Çok sayıda bürokratın, akademisyenin, sanatçının ve edebiyatçının da katıldığı cenazesi, hem Bektaşi hem de Mevlevi törenleri eşliğinde Sinan Paşa Cami’nden kaldırıldı. Ardından Kabataş’tan arabalı vapurla karşıya geçirilip Kartal Mezarlığı’na defnedildi.

Bilindiği kadarıyla uzun süreli hiçbir işte çalışmayan ve düzenli bir geliri olmayan, hazırcevaplığı ve hiciv sanatındaki maharetiyle tanınan Neyzen Tevfik, yaşamının son dönemini Beşiktaş’ta geçirdi. Beşiktaş Tayyare Fabrikası’nın sahibi Nuri Demirağ’ın, kum iskelesi yakınında Kanarya Apartmanı’nda kendisine tahsis ettiği oda, onun son yuvası oldu. Bir banka oturup ney çalarken tasvir edilmiş heykeli ise, Vişnezade’deki Şairler Sofası’na yerleştirildi.

Hasan Aksoy, “Neyzen Tevfik”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 33 (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007): 72-73.
Yüksel Baytunç, Ney’i Mey’i Sohbeti ile Neyzen Tevfik - Uçtaki Adam (İstanbul: Yılmaz Yayınları, 1991).
Fahri Aral’la 18 Haziran 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Ahmet Kaynar’la 23 Haziran 2021 tarihinde Levent’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Namık Sinan Turan ve Bilen Işıktaş’la 10 Kasım 2021 tarihinde Beyazıt’ta yapılan sözlü tarih görüşmesi.           
Ferruh Ötleş’le 2 Temmuz 2022 tarihinde Levent’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.