20. yüzyıl edebiyatçılarından Reşat Nuri Güntekin 1889’da İstanbul’da dünyaya geldi. Askeri doktor olan babasının aldığı görevler nedeniyle erken dönem öğrenimini farklı kentlerde tamamladı. Son olarak İstanbul’da Saint Joseph Fransız Lisesi’ni bitirdi ve 1912’de Darülfünun Edebiyat Bölümü’nden mezun oldu.
1931’de maarif müfettişliği görevi alana kadar, bir yandan İstanbul’da Türkçe ve Fransızca öğretmenliği yapıyor, bir yandan da edebiyatla uğraşıyordu. Gençlik yıllarında isimsiz yayımlattığı birkaç şiir denemesinin ardından, 1911’de Genç Kalemler dergisinde çıkan ilk yazısıyla edebiyat dünyasına adım attı. 1917-1919 arasında yazdığı hikayeler ve romanlar La Pensée Turque, Diken ve Zaman gibi gazete ve dergilerde tefrika edildi.
Reşat Nuri’nin Beşiktaş’a yolu ise öğretmenlik yaptığı bu yıllarda düştü. Görev aldığı okullar arasında Beşiktaş İttihat ve Terakki Mektebi, Gaziosmanpaşa Ortaokulu ve Kabataş Erkek Lisesi de vardı. 1917 itibariyle öyküler, romanlar, tiyatro oyunları ve çeşitli araştırmalar kaleme alan Güntekin’in, en bilinen eserlerinden biri olan Çalıkuşu 1922’de Vakit gazetesinde tefrikalar halinde yayımlanmaya başladı. Bu eser, yazarın bilinirliğinin artmasına büyük katkı sundu, yıllar içinde defalarca basıldı ve ilki 1966’da olmak üzere birkaç defa sinema filmi ve televizyon dizisine uyarlandı.
Müfettişlik görevi vesilesiyle 30’lu yıllar boyunca Anadolu’yu gezme ve insanlarını yakından tanıma olanağı bulunan Güntekin, bu sayede eserlerinde gitgide Anadolu’nun kültürel ve toplumsal yaşamına daha fazla yer vermeye başladı. 1939-1946 yılları arasında Çanakkale Milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı, 1947’de İstanbul’da Memleket adlı gazeteyi çıkardı.
Öğretmenlik yıllarının ardından Beşiktaş’a 1950’lerin başında tekrar döndü. Bu defa ilçenin kuzeyinde yeni tamamlanan Levent’e taşındı ve bu mahallenin ilk sakinlerinden biri oldu. Ne var ki buradaki ömrü çok uzun sürmedi ve rahatsızlığı nedeniyle tedavi olmak üzere gittiği Londra’da 1956 yılının 6 Aralık günü hayata gözlerini yumdu. Vefatının ardından, yaşamının son yıllarını geçirdiği Levent’teki evinin bulunduğu sokağa Çalıkuşu ismi verildi.
Ahmet Aydemir, “Reşat Nuri Güntekin”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/guntekin-resat-nuri [15.09.2020].
Hüseyin Çelik, “Reşat Nuri Güntekin”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 14 (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996): 307-309.