+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Ortaköy ile Kuruçeşme arasında deniz kenarında konumlanmış olan Defterdar İbrahim Paşa Cami, ismini 1661’de bu yapının ortaya çıkmasını sağlayan banisinden aldı. Defterdar İbrahim Paşa, Ortaköy’ün günümüzde sahil hattındaki sınır noktası sayılabilecek bu bölgeye, caminin yanında bir de sahilsaray yaptırmıştı. Bu nedenle burası 17. yüzyıldan beri Defterdar Burnu ismiyle anılageldi. İbrahim Paşa’nın sahilsarayı III. Ahmed zamanında yıktırıldı ve yerine Neşatabad Sarayı inşa edildi.

Reşad Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi’nde bu yapı hakkında verilen bilgilere göre, 19. yüzyıl başında cami Neşatabad Sahilsarayı ile Silahtar Emin Ağa yalısının arasında bulunuyordu. Hem Ortaköy hem de Kuruçeşme yönüne doğru bu hat üzerinde başka yalılar da vardı. Ne var ki, yıllar içinde Defterdar İbrahim Paşa Cami dışındakilerin hepsi tarihe karıştı. Neşatabad Sahilsarayı yerini Lido’ya, Emin Ağa’nın yalısı ile onun komşusu diğer yalılar ise yerlerini Kuruçeşme Kömür Depoları’na bıraktı. Defterdar İbrahim Paşa Cami ise bölgedeki tüm bu yıkımlardan kurtulmayı başardı; hemen üzerinden geçen sahil yolu yükseldikçe gitgide daha da çukurda kaldı fakat deniz kenarındaki konumuna ve güzel manzarasına kimse müdahale etmedi.

1833’te, 1886’da ve 1959-1960’ta bazı onarımlar ve mimari değişimler yaşayan caminin, eskiden önünde üç gözlü bir kayıkhanesi de vardı. Nitekim burası, Cumhuriyet döneminde Ortaköylülerin yüzmek ve balık tutmak için de yararlandıkları bir mevki idi. Sözlü tarih görüşmelerinde paylaşılan hatıralara göre, köyün ahalisi ibadet ve cenaze töreni gibi dini ritüeller için daha ziyade Büyük Mecidiye Cami’ni kullanırken, Defterdar İbrahim Paşa Cami’nin cemaatini çoğunlukla Kuruçeşme Kömür Depoları ile sahil hattında sıralanan diğer depo ve fabrikaların çalışanları oluşturuyordu.

Defterdar İbrahim Paşa Cami, Beşiktaş’ın Boğaziçi’ne nazır ibadethanelerinden ve Ortaköy’e ismini vermiş kültür varlıklarından biri olarak, çevresinde yaşanan tüm yıkımlara ve değişimlere göğüs gererek 2020’lere gelmeyi başardı.

“Defterdarburnu Camii”, İstanbul Ansiklopedisi, c. 8 (İstanbul: 1966): 4335-4337.
Serdar Genç, “III. Selim'den II. Mahmud Dönemine Boğaziçi'nde Bir Köy: Ortaköy”, Osmanlı İstanbulu IV. Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu Bildirileri 20-22 Mayıs 2016, ed. Feridun Emecen vd. (İstanbul: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Yayınları, 2016): 541-568.
Tarkan Okçuoğlu, “İbrahim Paşa Mescidi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 3 (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1994): 128.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler