+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Boğaziçi’ndeki en eski mezarlık kabul edilen ve 20. yüzyıl ortasına kadar Rumelihisarı Mezarlığı ve Kayalar Mezarlığı isimleriyle anılan Aşiyan Mezarlığı, yaygın görüşe göre İstanbul’un Osmanlıların eline geçtiği dönemde ortaya çıktı. Bu görüşün temel dayanağı ise, mezarlıktaki ilk gömülerin Rumeli Hisarı’nın inşa sürecinde hayatını kaybedenlere ait olmasıydı. Buna karşın, günümüzdeki mevcut mezar taşları arasında en eskilerinin 1728-1729 tarihli olduğunu da eklemek gerek.

Eskiden yerinde Kayalar adlı bir köyün olduğu bilinen mezarlık, Bebek ile Rumeli Hisarı arasında, Boğaziçi Üniversitesi’nin güneyindeki yamaçta oluşturulmuştu ve deniz kıyısıyla arasında yalnızca bir istinat duvarı uzanıyordu. Kent merkezinden hayli uzak bir konumdaki mezarlığa defnedilenler arasında, bitişiğinde yer alan ve önce Gülşeniyye, daha sonra Cerrahiyye tarikatlarına ait olan Durmuş Baba Tekkesi’nin mensupları da vardı. Tekke 1938 yılında Bebek-İstinye yolunun yapımı sırasında yıkıldı, mezarlık ise hayli hasar gördü. Sahil yolunun yapımıyla birlikte mezarlığın Boğaziçi’yle arasındaki mesafe de uzadı.

Cumhuriyet döneminde mezarlığa defin işlemleri devam etti ve alan zamanla Aşiyan ismiyle anılır oldu. Tevfik Fikret, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Veli Kanık, Turgut Uyar, Edip Cansever, Münir Nurettin Selçuk, Abidin Dino, Attila İlhan gibi pek çok edebiyatçı, sanatçı, siyaset ve bilim insanı son yolculuğuna burada uğurlandı. Bugün Beşiktaş ilçesinin kuzeydoğu ucundaki bu yamaçtan Boğaziçi’ni seyretmeye devam ediyorlar.

Ercan Süel, Rumeli Hisarı Mezarlığı (Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1966).
Sadi. S. Kucur, “İstanbul’un Tarihi Müslüman Mezarlıkları”, Büyük İstanbul Tarihi, c. 5 (İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2015): 442-443.
Salahaddin Güngör, “Bebek-İstinye yolu inşaatı ne alemde?”, Cumhuriyet, 28.03.1939.

 

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler