Beşiktaş’ın merkezinde bulunan, ilçenin sembol yapılarından biri olan ve en hareketli mahallelerinden birine ismini veren Sinanpaşa Cami 1555 yılında tamamlandı. Osmanlı kaptan-ı deryalarından Sinan Paşa tarafından adaşı Mimar Sinan’a yaptırıldı. Dikdörtgen bir plana, merkez kubbesinin yanlarında iki küçük kubbeye ve tek minareye sahip olan cami, büyük bir külliyenin anıtsal parçası olarak inşa edildi. Caminin dışında bir imarethane, bir sıbyan mektebi, bir medrese ve bir de hamamdan oluşan külliyeden günümüze yalnızca cami ve medrese kaldı.

Sinanpaşa Cami dört asırdan uzun süre boyunca Beşiktaşlılara hizmet etti. İmparatorluk döneminde semtin pek çok sakini ilk eğitimini bu çatı altında aldı; gündelik ibadetlerden bayram sabahlarına, cenaze törenlerinden 1950 öncesindeki milletvekili seçimlerine kadar kuşaktan kuşağa Beşiktaş halkı Sinanpaşa Cami’nin yolunu tuttu. 16. yüzyıl itibariyle çizilen haritalarda ve 19. yüzyıldan bu yana çekilen Beşiktaş’a ait pek çok fotoğrafta başrolde yer aldı, Beşiktaş’ta yaşayanların ve yolu Beşiktaş’tan geçenlerin ortak belleklerinde silinmeyecek bir yer edindi.

Ömrü boyunca birkaç onarım ve restorasyon geçiren külliye, en önemli değişimleri 1940’larda Kırdar Düzenlemeleri ve 1950’lerin ortasında Menderes İmarı sırasında yaşadı. Karşısındaki binaların yıkılıp Barbaros Meydanı’nın ortaya çıkarılması, önünden geçen Tramvay Caddesi’nin genişletilmesi ve doğusundan başlayıp Zincirlikuyu’ya kadar uzanan Barbaros Bulvarı’nın açılması, külliyeye ait bazı yapıların günümüze ulaşamamasına neden olan imar faaliyetleriydi.

Çevresinde olup biten tüm dönüşümlere rağmen, Sinanpaşa Cami günümüzde kent belleğinin sembol yapılarından biri olarak Beşiktaş’ın kalbinde yaşamaya devam ediyor.

Melike Özhan, Sinan Mimarlığının Mekansal Bağlamda Gelişimi: Külliyeler (Yüksek Lisans Tezi, TC Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019), 67-71, 116.
Meryem Arslan, “Sinan Paşa Cami”, Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, c. 5, s. 4 (2022): 219-235.
Seda Zafer, Ebru Erdönmez, “Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi Araştırması: Beşiktaş İskele Meydanı ve Çevresi Örneği”, Kent Akademisi / Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi, c. 14, s. 1 (2021): 241-258.
Tarkan Okçuoğlu’yla 5 Nisan 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.