Süreyya, ismini 1917’de Rusya’dan Türkiye’ye gelen ve daha sonra Süreyya Homyak ismini alan Serj Homaykof’tan alan meşhur bir lokantaydı.
Süreyya, esas ününü Ankara’da yapmıştı. Serj Homyakof, başkentteki meşhur Karpiç Lokantası’nda önce komi, ardından garson olarak çalışıyordu. Rivayete göre bir gün lokantaya gelen Mustafa Kemal Atatürk’e servis yaparken, ismi zor telaffuz edildiği için Atatürk kendisine Süreyya adını almasını önerdi. Bu teklifin üzerine, Serj Homyakof Süreyya Homyak olmayı uygun gördü, hatta yeni eşi Anastasya da Asiye ismini aldı. Yeni ismiyle Süreyya Bey, Karpiç Lokantası’nda şefliğe kadar yükseldi ve 1942’de, Kızılay’da Sosyal Han’ın alt katında kendi ismini verdiği lokantasını açtı. Kimine göre gazino kimine göre gece kulübü olarak anılan bu mekan, 1963’te han yıkılana kadar başkentin tüm protokolünün uğrak yerlerinden biri olmayı başardı.
Ankara’dan İstanbul’a göçen Homyak, 1965’te Bebek’teki benzin istasyonunun üst katında yeni Süreyya Lokantası’nı açtı. Ömrünün son günlerine kadar işlettiği lokantası, yaklaşık yirmi yıl boyunca konuklarına Rus mutfağının lezzetlerini Rus müziğinin eşliğinde sunarak Ankaralıların ardından İstanbulluların da belleğinde önemli bir yer edindi. Mart 1984’te aniden rahatsızlanan Homyak, kısa bir süre içinde hayata gözlerini yumdu. Cenazesi Bebek Cami’nin hayli kalabalık avlusunda kaldırıldı ve Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.
Homyak’ın vefatının ardından, kısa bir süre içinde Bebek Süreyya kapandı ve çalışanları kendi işletmelerini açarak yaşamlarına devam ettiler.
Bekri Çeşnici, “Süreyya’dan Kimler Gelip Geçmedi ki!”, Sofra, (1989): 16.
Deniz Kavukçuoğlu, Alageyik Sokağı Bir Liman mıydı? (İstanbul: Can Yayınları, 2013).
Mehmet Yalçın, “Süreyya kuşağının son temsilcisiydi”, T24, 25.08.2018.
Turan Tanyer, “Ankara’da yalnız ve yalnız Süreyya var”, Kebikeç, s. 31 (2011): 233-260.
Mualla Mezhepoğlu’yla 15 Ocak 2018 tarihinde Bebek’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.
İbrahim Bedizci ve Taha Güzgün’le 19 Ocak 2018 tarihinde Bebek’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.