+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Ihlamuraltı veya Nüzhetiye Mesiresi olarak bilinen ve günümüzün Türkali, Fulya ve Teşvikiye mahalleleri arasındaki vadiyi kaplayan geniş alan, ismini 18. yüzyıla kadar burada var olan Hacı Hüseyin Bağı’ndaki ıhlamur ağaçlarında almıştı. Ağanın idamının ardından sahip olduğu alan devletleştirildi, bahçe korundu ve burada padişahların dinlenmesi için ahşap bir köşk yaptırıldı. 1849-1855 yılları arasında bu yapı yıktırılıp, yerine Sultan Abdülmecid tarafından Mimar Nigoğos Balyan’a iki yeni köşk yaptırıldı. Abdülmecid, bu köşklerden daha gösterişli olan ve zamanla Merasim Köşkü ismiyle anılan köşkte hayata gözlerini yumdu.

Kasırlar 1924’te Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM), 1951’de ise İstanbul Belediyesi’ne devredildi. Merasim Köşkü “Köşk Tarihi Müzesi”, Maiyet Köşkü ise “Tanzimat Müzesi” adıyla halka açılsa da, ikisi de pek fazla ilgi görmediği için 1966’da kapatıldı ve yeniden TBMM’ye bağlandı. Kasırlar ile onları çevreleyen çeşme, havuz ve bakımlı bahçelerin durumu böyleyken, tüm bu yapıları içine alan geniş yeşil alan ise imparatorluğun son yüzyılından beri Beşiktaş ve Şişli sakinlerinin tercih ettikleri bir mesire ve eğlence alanı oldu. Mesire alanı, kuzeyinde III. Selim ve II. Mahmud’a ait anıtsal kitabe taşlarına kadar uzanır, Fulya Deresi ve onun devamı sayılan Ihlamur Deresi ise bu yeşil vadiyi sulayarak Boğaziçi’ne doğru devam ederdi. Bayram günlerinde burası bir gösteri ve eğlence yerine dönüşür, çoluk çocuk tüm Beşiktaşlılar ortaklaşa bir kutlama için Ihlamuraltı Mesiresi’ne akın ederdi.

Bir dönem Yıldız’a doğru uzanan yamaçlarında oduncuların ve kömürcülerin toplandığı mesire alanı, Barbaros Bulvarı’nın yapımı ve kuzeye doğru artan yapılaşma nedeniyle hızla küçüldü, derenin kolları kurudu ve çevresi beton bloklarla doldu. Bir zamanların bu yemyeşil vadisinden günümüze ulaşabilen tek ağaçlık alan, 1990’lı ve 2000’li yıllarda belediyenin oluşturduğu birkaç küçük park dışında, Ihlamur Kasrı’nı çevreleyen küçük bir koruluk olarak kaldı.

Çelik Gülersoy, Beşiktaş Daha Dün (İstanbul: İstanbul Kitaplığı, 1994), 34-41.
Tülay Artan, “Ihlamur Kasrı”, Dünden Bugüne Beşiktaş, ed. Nuri Akbayar (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1998): 106-107.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler