+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Ressam ve sanat tarihçisi Ercüment Kalmık. 1908’de dünyaya geldi. 1937’de Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’nden mezun oldu. 1939-1940 yıllarında Paris’e gitti ve burada hem resim hem de sanat tarihi öğrenimi görüp Türkiye’ye döndü. 1942-1947 arasında İstanbul’da ve Ankara’daki birkaç lisede, 1947-1954 arasında ise İstanbul Teknik Üniversitesi’nde resim öğretmenliği yaptı. 1954-1968 arasında aldığı çeşitli burslarla yurtdışında dönemsel inceleme gezileri yaptı ve misafir öğretim üyesi olarak üniversitelerde ders verdi. Anadolu’nun kırsal yaşamına duyduğu ilginin de etkisiyle, 50’li yıllardaki eserlerinde balıkçılar, yelkenliler, limanlar, martılar, doğa ve köy manzaraları ön plandayken, 60’lı yıllarda lirik soyutlamalara daha fazla yer verdi.

Kalmık’ın yolu, Emlak Kredi Bankası’nın ilk toplu konut projelerinden biri olan Levent uygulaması sayesinde Beşiktaş’la kesişti. Bu yerleşim projesinde, konut duvarlarına yapılan mozaiklerden bazıları sanatçının elinden çıktı. Bunlardan biri, Akasyalı Sokak’a bakan bir binanın cephesindeki eseriydi. 1957’de yaptığı bu mozaik yıllar içinde bakımsızlıktan harap olmuş, en sonunda yapılan dış cephe mantolamasının altında kalmıştı. Neyse ki Kalmık’ın eseri, Beşiktaş Belediyesi’nin 2013’te yürüttüğü bir projeyle kurtarılabildi. Ancak sanatçının diğer eseri aynı şansa sahip olamadı.

Akasyalı Sokak’ta kurtarılan mozaiğinin hemen karşısında uzanan blokta, Kalmık’ın iki kata yayılan bir mozaiği daha vardı. Bu mozaik, yerine inşa edilen marketin duvarlarının ardında kayboldu. Mozaiğin izleri, 60’lı yıllarda bu sokaklarda çekilmiş üç Yeşilçam filmi olan Maceralar Kralı (1963), Pantolon Bankası (1965) ve Seven Ne Yapmaz (1970) sayesinde sürülebiliyor. Kaybolan mozaiğin önündeki bazı sahneler, sanatçının Beşiktaş’ta bıraktığı izlerin bir nevi kaydı niteliğinde.

Orkun Dayığlu, “4. Levent Mahallesi Mozaikleri”, Arkitektüel, https://www.arkitektuel.com/4-levent-mahallesi-mozaikleri/ [06.11.2020].

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler