+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Klasik Türk Sanat Müziği tarihinin en önemli ses sanatçılarından Safiye Ayla (Targan) 1907 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Doğumundan önce babası Hicazîzade Hafız Abdullah Bey’i, üç yaşındayken de annesi Seyyide Hanım’ı kaybedince, Kağıthane’deki Çağlayan Darüleytamı’na verildi. İlköğrenimini burada tamamladıktan sonra 14 yaşında bir milletvekili tarafından evlat edinilerek Bursa Muallim Mektebi’ne yazıldı. Bursa, Adana ve Konya’da geçen eğitim hayatının ardından İstanbul’a döndü ve ilkokul öğretmenliğine başladı.

Müzikle tanışıklığı küçük yaşta piyano çalarak başlayan Safiye, İstanbul’a döndükten sonra Eyyubi Mustafa (Sunar) Bey’den ve Yesari Asım (Arsoy) Bey’den musiki dersleri aldı, makam ve usul öğrendi. İlk plağını Columbia Plak Şirketi’nden 1930 yılında doldurdu ve kısa süre içinde ünü yayıldı. Öğretmenliği bırakıp gazinolarda sahne almaya başlarken, bir yandan da Selahattin Pınar, Sadettin Kaynak, Udi Nevres Bey gibi önemli bestekarların tecrübelerinden yararlandı. 9 Ekim 1930 akşamı Beyoğlu’nda Mulenruj Gazinosu’ndaki performansı, onun uzun kariyerinin ilk adımlarından biriydi. Nitekim 1931’de, Küçükçiftlik Gazinosu’nda assolistliğe yükselecekti.

Kariyerindeki önemli duraklardan biri, 1932’de İstanbul Vali Yardımcısı Nuri Bey’in evindeki bir davette Gazi Mustafa Kemal’in huzuruna çıkmasıydı. Küçükçiftlik’te sahne aldığı bir gün kendisine gelen bu davet üzerine, sahneden inip büyük bir heyecanla Şişli’deki eve gitti. Burada söylediği şarkılarla Gazi’nin büyük takdirini kazandı ve yaygın görüşe göre en sevdiği sanatçılardan biri oldu. Bu karşılaşmadan dört sene sonra, Gazi’nin daveti üzerine bu defa Çankaya Köşkü’ne gitti ve seslendirdiği şarkılarla onun bir kez daha konuğu oldu. Son hastalığına kadar, sık sık Atatürk’ün huzuruna çıkmaya devam etti.

Yaşamı boyunca Türkiye radyolarında sayısız konser veren Safiye Ayla, satış rekorları kıran yüzlerce plak doldurdu. Onun yolunu Beşiktaş’a düşüren olaysa, İstanbul Belediyesi Konservatuarı İcra Heyeti’nde görev aldığı 1950 yılında, bestekar Şerif Muhittin Targan’la evliliği oldu. Çift, 1958’den Targan’ın 1967’deki vefatına kadar Etiler’de Yıldızçiçeği Sokak 25 numaradaki evde yaşadı. Her ne kadar Targan çiftinin Sıraselviler’de ve Florya’da da konutları olsa da, Etiler’deki bu evin sanat dünyası için ayrı bir yeri vardı. Piyanonun, udun, viyolonselin, lavtanın, kemanın bir arada çalındığı, adeta doğu ile batı müziğinin buluştuğu bu evde yıllar boyunca pek çok ses sanatçısı ve bestekar ağırlandı. Etiler’in henüz hayli bakir olduğu yıllarda dizelerin ve notaların birbirine karıştığı zevkli buluşmalarda kentin sanat camiası Yıldızçiçeği Sokak’a sıkça gidip geldi.

Şerif Muhittin Targan’ın vefatının ardından, Safiye Ayla ömrünün bir bölümünü daha Etiler’deki evinde geçirdi. Sesi Cumhuriyet tarihinin tüm kuşaklarına ulaşan, şarkı okuyuşundaki özgünlüğü toplumsal bellekte özel bir yer edinen Türk Sanat Müziği’nin “divası” Safiye Ayla Targan, 14 Ocak 1998 günü aramızdan ayrıldı.

Turgut Vidinli’yle 14 Eylül 2021 tarihinde Sinanpaşa’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Namık Sinan Turan ve Bilen Işıktaş’la 10 Kasım 2021 tarihinde Beyazıt’ta yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Cemaleddin Bildik, “Atatürk’le ilk karşılaşma ve ikinci imtihanın notu…”, Akşam, 14.01.1948.
Ayşe Arman, “Safiye Ayla hasta…”, Hürriyet, 26.01.1997.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler