+90 (212) 347 24 25

1931 GENEL SEÇİMLERİNDE BEŞİKTAŞ
Benim de anlatacaklarım var!

1931’in nisan ayında iki aşamalı olarak gerçekleştirilen genel seçimler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 4. Dönem milletvekillerinin belirlendiği halk oylamasıydı. 17 Kasım 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kendisini feshetmesi ve 23 Aralık 1930 günü yaşanan Menemen Olayı’nın ardından, Gazi Mustafa Kemal’in takririyle seçimlerin yenilenmesi gündeme geldi. Üstelik Cumhuriyet Halk Fırkası seçimlere tek parti olarak katılsa da, bağımsız adayların temsilini arttırabilmek amacıyla 22 kentte 30 milletvekilliği parti tarafından boş bırakıldı. Seçimlere bağımsız olarak katılacak adaylardan, yalnızca “laik, cumhuriyetçi ve milliyetçi” olmaları istenmişti. Bu, ülke tarihinde bağımsız milletvekili adaylığı uygulamasının da başlangıcıydı.

İki aşamalı seçimin ilk ayağı, 8-10 Nisan 1931 tarihlerinde gerçekleşen ikinci seçmenlerin (müntehib-i sani) belirlenmesine dayanıyordu. İkinci seçmen olarak halk tarafından yetkilendirilecek temsilci yurttaşlar, 25 Nisan 1931 günü yeni dönemin milletvekillerini seçeceklerdi. “Müntehib-i Sani İntihabı (Seçimi)” 8 Nisan 1931 Çarşamba günü sabah 7’de başladı. Beşiktaşlı seçmenler için, ilçede 9 noktada sandık kuruldu. Muradiye ve o yıllarda Beşiktaş’a bağlı olan Teşvikiye’nin seçmenleri Teşvikiye Camii avlusunda, Vişnezadeliler muhtarlık önündeki alanda, Sinanpaşalılar Sinanpaşa Camii avlusunda, Türkali ve Dikilitaşlılar un değirmeni yanında, Cihannüma ve Yıldız’da oturan seçmenler Amber Ağa Camii avlusunda kurulan sandıklarda oylarını kullandılar. Boğaziçi tarafında ise, seçim sandığı Ortaköy, Arnavutköy ve Bebek Camilerinin avlularında kurulmuştu. Müntehib-i sani olup milletvekillerini seçmek için adaylığını koyanların listesi, gazetelerde ve sandık çevrelerinde yer alıyordu. Ayrıca bu seçimde, katılımı arttırabilmek için yoğun bir propaganda da yürütüldü.

10 Nisan 1931 Cuma akşamı saat 6 buçukta oy verme işlemi sona erdi. Beşiktaş’tan 113 kişi, müntehib-i sani unvanıyla 24 Nisan günü yapılan seçimde Beşiktaşlıları temsil etme hakkı kazandı. Beyazıt’taki Darülfünun Konferans Salonu’nda gerçekleşen milletvekili seçimlerinin, aynı gün içinde tamamlanması gerektiğinden, her ilçenin temsilcilerinin oy kullanacakları saatler önceden belirlenmişti. Buna göre, sabah saat 8’den 10’a kadar Fatih ve Eminönü seçmenleri, 10’dan 12’ye kadar da Beyoğlu, Kadıköy ve Beşiktaş seçmenleri oylarını kullandı. Seçimin ilk ayağında temsil hakkı kazanan 113 Beşiktaşlı seçmenden 109’u ikinci aşamaya katılarak oyunu kullandı.

“İntihabı meb’usan hey’eti teftişiye riyasetinden:”, Cumhuriyet, 05.04.1931.
“Sandıklar kaldırılıyor”, Cumhuriyet, 10.04.1931.
“İstanbul’da 143,002 Kişi Rey Verdi”, Cumhuriyet, 13.04.1931.
“Yeni İstanbul meb’usları nasıl intihab edildi”, Cumhuriyet, 25.04.1931.
“İntihabın neticesi”, Cumhuriyet, 25.04.1931.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler