+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Kuruluşu erken Cumhuriyet yıllarına kadar uzanan Beşiktaş’ın eski sinemalarından biri, 1939’da hizmete giren Gürel Sineması’ydı. Tramvay Caddesi’nden Ortabahçe Caddesi’ne girince yüz metre bile ilerlemeden sağ koldaki üç katlı binasında konuklarını karşılayan sinema, yaklaşık on yıl boyunca Cemil Filmer tarafından işletilmişti.

Lale Film Stüdyosu’nun kurucusu olan ve Türk sinemasının gelişiminde büyük rolü bulunan Filmer, kendi tabiriyle “büyüme yıllarına” girdiği dönemde Beyoğlu’ndaki Elhamra ve As Sinemalarını, Kadıköy’deki Süreyya Sineması’nı ve Beşiktaş’taki Gürel Sineması’nı birlikte kiralamıştı. Aslında Filmer Beşiktaş’a uzak biri değildi. Beşiktaş Askeri Rüşdiyesi’nde okumuş, Akaretler’deki evinde Zübeyde Hanım’a komşu olmuş, bir dönem Beşiktaş Çarşısı’nda manavlık yapmaya kalkışmış, hatta Cumhuriyet’in ilanından evvel burada bir sinema kurmaya çalışmış ama başaramamıştı. Bu hayali ancak yıllar sonra Gürel Sineması’nı kiralayarak gerçeğe dönüşebildi.

Gürel Sineması, ondan birkaç yıl önce hemen arkasında hizmete giren ve bugün yerinde Büyük Beşiktaş Çarşısı’nın yükseldiği Aile Bahçesi adlı yazlık sinemanın kışlık mekanı hüviyetindeydi. Bahçenin Gürel’in yazlık mekanına dönüştürülmesiyle sinema uzun yıllar yaz aylarında da açık havada film gösterimlerine, çalgılı eğlencelere ve yağlı güreş müsabakalarına ev sahipliği yapmaya devam etti. Beşiktaş ahalisi bu sinemada İtalyan melodramlarını da izledi, Amerikan müzikallerini de, Beşiktaş Halkevi Korosu’nun konserlerini de. Altın çağını yaşadığı yıllarda Mısır filmleri de bu perdeye yansıtıldı, Kore Savaşı’yla ilgili güncel haberler de.

Gürel Sineması’nı Cemil Filmer’den sonra kimin işlettiği yapılan araştırmalarda bulunamadı ama 1970’te onu devralan kişi, o yıl sinema işletmeciliğine ilk adımı atan Türker İnanoğlu oldu. Salonun ismi ise, İlker İnanoğlu’nun ilk kez 1969’da canlandırdığı ve ardından bir seriye dönüşen filme ithafen Yumurcak Sineması’na dönüştürüldü.

Cemil Filmer, Hatıralar – Türk Sinemasında 65 Yıl (İstanbul: 1984), 105-106, 165-166.
Duygu Güles K. Beşiktaş’ın Gizli Tarihi (İstanbul: Siyah Kitap, 2020), 19.
Nuri Akbayar, Dünden Bugüne Beşiktaş, ed. Nuri Akbayar (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1998): 277-278.
Pelin Düştegör, Sinema ve Sinema Mekanlarının Tarihsel Gelişimi ve İstanbul İlinde Yer Alan Sinema Mekanlarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011), 75.
Vartaris ve Silva Benlioğlu’yla 12 Ocak 2018 tarihinde Kurtuluş’ta yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Ahmet Murat’la 16 Ocak 2018 tarihinde Vişnezade’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Zafer Arapkirli’yle 9 Şubat 2018 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Süha Karamanoğlu’yla 17 Eylül 2020 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Ehat Can’la 24 Aralık 2020 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Erdoğan Agan’la 12 Mart 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Nil Baransel’le 16 Mart 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Müjdat Yetkiner’le 2 Nisan 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Rengigül Ural’la 15 Haziran 2021 tarihinde Suadiye’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Fahri Aral’la 18 Haziran 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Ahmet Kaynar’la 23 Haziran 2021 tarihinde Levent’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Ferhan Yadigar’la 25 Haziran 2021 tarihinde Heybeliada’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Turgut Vidinli’yle 14 Eylül 2021 tarihinde Sinanpaşa’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Tuncer Kobaner’le 8 Mayıs 2022 tarihinde Dikilitaş’ta yapılan sözlü tarih görüşmesi.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler