+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Beşiktaş’ın II. Meşruiyet döneminde ev sahipliği yaptığı sahnelerden biri, günümüzde Beşiktaş Balık Pazarı’nın arkasında kalan Leşki Tiyatrosu’ydu. Bazı kaynaklarda Arnavutköy’de de aynı isme sahip başka bir tiyatronun daha varlığından söz edilse de, Beşiktaş Köyiçi’ndeki bu tiyatro hakkında daha fazla bilgiye ulaşılabildi. Bu tiyatrolardan bahsedilen kaynaklarda ikisi arasında yapılan tek ayrım, Beşiktaş’takinin “Küçük Leşki Tiyatrosu” ismiyle anılmasıydı.

Beşiktaş’taki Leşki Tiyatrosu büyük ihtimalle Beyoğlu’nda, Tepebaşı’nda veya Gedikpaşa’daki örneklerin aksine mahalli düzeyde hizmet veren mütevazı bir salondu. Kaynaklarda sözü edilen adresi, Panayia Rum Ortodoks Kilisesi’ne uzanan Beşiktaş Kilise Meydanı Sokak üzerindeki bir noktayı gösteriyordu. Zaten bu sokak, günümüzde bir üçgen şeklinde konumlanmış Beşiktaş Balık Pazarı’nın sınırlarından birini çizen Köyiçi Meydanı Sokak’ın eski adıydı ve onu batısından kesen Leşker (eski adı Leşki) Sokak, muhtemelen zamanında bu tiyatroya ismini vermişti.

Aslında bazı arşiv belgelerine göre, daha tiyatro kurulmadan evvel henüz 1890’larda burada Leşki isimli bir gazino ve toplantı salonu bulunuyordu. Hatta II. Meşrutiyet’ten önceki bazı yıllarda, Beşiktaş’taki Rum mektepleri yararına burada piyango çekilişleri yapılmış ve balolar düzenlenmişti. Rum cemaatine ait ya da cemaat üyelerinin sıkça kullandığı bir mekan olarak tasavvur edilen Leşki adlı bu salon, belki 1908 öncesinde de tiyatro gruplarını ağırlamıştı. Ancak mekanın bir tiyatro olarak kullanıldığını kanıtlayan ulaşılabilmiş en eski tarihli belge, Kasım 1910’a ait: Tanin gazetesine verilen bir ilanda, Çiftçi Düğünü adlı oyunun Şevki Efendi tarafından Leşki Tiyatrosu’nda sahneleneceği duyurulmuştu.

Leşki adlı mekanın I. Dünya Savaşı ve sonrasında da tiyatro kimliğini koruduğunu gösteren iki evrak daha var. Bunlardan biri, Ahmed eş-Şerif es-Senusi’nin Libya’da İtalyan kuvvetlerine karşı yürüttüğü mücadeleyi gösteren bir sinema filminin bu tiyatroda sahnelenmesi hakkında. Ancak bu gösterimin İtalyan izleyicileri rencide edebileceğine dair endişeler de aynı belgede yer alıyor. Diğeri ise, Temmuz 1921’de Rumlardan oluşturulacak bir çete için bu tiyatroya silah ve cephane nakliyle ilgili bir istihbarat belgesi.

Ulaşılabilen tüm bu bilgi ve belge, 1890’lardan 1921’e kadar Beşiktaş’ta Leşki adlı bir tiyatro ve çok amaçlı etkinlik mekanı olduğunun kanıtı. Cumhuriyet’in ilanından sonra böyle bir salondan bir daha söz edilmese de, en azından günümüzde ismi Leşker olan Beşiktaş Balık Pazarı’nın arkasındaki sokağın 1935’e kadar Leşki ismini taşımaya devam ettiği de dönemin gazete haberlerinde görülüyor.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler