+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

Ulaşılabilen bilgilere göre, Arnavutköy’de 1750’lere kadar herhangi bir okul yoktu. Bu tarihten önce köydeki eğitim, köy papazının kilise çatısı altında çocuklara verdiği dini bilgilerle sınırlıydı. Metropolit İlioupoleos Gennadios’un araştırmaları, 1752’de kilisenin bahçesinde okul hüviyetine sahip tek katlı bir kulübe varlığını ve burada çocuklara okuma yazma dersleri ile dini içerikli eğitim verildiğini gösteriyordu. 18. yüzyılın sonunda Arnavutköy sırtlarına çıkan yokuşta, 1811’de kilisenin karşısında, 1850’de de kilisenin bahçesinde birer okul daha kuruldu fakat bu çatılar altında verilen eğitimin niteliği, öğrenci sayısı ve okulların ömrü hakkında pek fazla bilgiye ulaşılamadı. Arnavutköy’ün belki de en uzun süre yaşayan ve varlığı günümüze kadar ulaşmayı başaran Arnavutköy Rum İlkokulu ise, 1902 yılında Aya Strati Taksiarhi Rum Ortodoks Kilisesi’nin yanında kuruldu.

İstanbul Arnavutköy Rum Mektebi isimli bu ilkokulun başlangıçta yalnızca erkek öğrencilere açık olduğu bildirilse de, Orhan Türker’in Eglisiastiki Alithia adlı mecmuadan aktardığı bilgilere göre, 1909-1910 eğitim döneminde erkek okulunda 259, kız okulunda ise 171 öğrenci vardı. Bu sayılar, 1920-1921’de sırasıyla 235 ve 236 olmuştu. Eldeki bu veriler henüz karma eğitime geçilmediğini gösterse de, Arnavutköylü kız çocukların da 1910’larda köyde ilkokul düzeyinde eğitim aldıklarının açık bir kanıtıydı. On Yıllık Savaş döneminin sonunda hazırlanan raporlara göre, iki katta 12 odaya sahip taş binanın geniş bir bahçesi olmasına karşın, kütüphanesi, jimnastik salonu, hatta dersler için yeterli araç gereci bulunmuyordu.

Cumhuriyet'in ilanının ardından, 1925-1926 eğitim yılında karma düzene geçildi. Altı sınıfta 213 öğrenci, 8 öğretmenden ders alıyordu. Bu öğrencilerin babalarından 70’i esnaf, 55’i işçi, 10’u çiftçi, 8’i tüccardı; geri kalanlar ise farklı mesleklere sahipti. Cumhuriyet döneminin başında Arnavutköy Rum Mektebi adını taşıyan okul, sonraki yıllarda Arnavutköy Rum Karma İlkokulu’na dönüştü. 1931-1932 Eğitim Yılı'nda 223, 1948-1949 eğitim yılında 172, 1963-1964 eğitim yılında 197 öğrencisi bulunan okulda, 1995-1996 Eğitim Yılı'nda yalnızca 8 öğrencisi vardı. Okul, son isim değişikliğini 8 yıllık zorunlu eğitime geçişin ardından yaşadı ve yeni adı Özel Arnavutköy Karma Rum İlköğretim Okulu oldu.

Kuruluşundan itibaren Rum Ortodoks Cemaati ile Arnavutköy halkının desteğiyle ayakta kalan ve bu köyde doğup büyümüş binlerce çocuğu çatısı altında hayata hazırlayan Arnavutköy Rum İlkokulu, yeterli sayıda öğrencisi olmaması nedeniyle 2010 yılında faaliyetlerine son vererek kapandı.

Mustafa Serhan Yücel, Türkiye’de Yabancı Okullar ve Azınlık Okulları (1925-1926) (Doktora Tezi, TC Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016), 205-206.
Nurcan Kaya, Geçmişten Günümüze Azınlık Okulları: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, c. 2 (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 2003), 23.
Orhan Türker, Mega Revma’dan Arnavutköy’e (İstanbul: Sel Yayıncılık, 1999), 64-66.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler