1919-1923 yılları arasında, Akaretler 52 numarada Çerkes çocukların anadillerinde eğitim alabilmeleri için açılmış bir okul vardı. Çerkes Numune Mektebi adlı bu okul, 1908’de kurulan Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti’nin bir kolu olan Çerkes Kadınları Tevaün Cemiyeti’nin eğitim alanındaki çalışmalarının bir parçasıydı.
Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti resmi olarak 18 Mayıs 1919’da kurulsa da, aslında bu tarihten önce de kayıtdışı faaliyetlerine başlamıştı. Bazı kaynaklara göre ise, Cemiyet Eylül 1918’de kurulmuştu. Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti’nin başlıca amacı, Çarlık Rusya’ya karşı bağımsız bir Çerkes devleti kurmak ve diasporadaki Çerkeslere yardım etmekti. Kadınlar Cemiyeti’nin öncelikleri ise, Çerkes toplumu için okullar, yetimhaneler, bakımevleri kurarak ihtiyaç sahiplerine yardım etmek; düzenlenecek konferans, konser, teatral gösteriler ile basılacak yayınlarla Çerkes kültürünü yaşatmaktı.
Bu amaçlar doğrultusunda, Akaretler 52 numaralı konutta Çerkes Numune Mektebi açıldı. Bu dairede bir süredir Beşiktaş İnas Terakki Mektebi faaliyet gösteriyordu fakat I. Dünya Savaşı’nın ardından okul mali sıkıntıya girmişti ve kapanmak üzereydi. İnas Terakki Mektebi’nin son müdürü de bir Çerkes olan Mustafa Butbay’dı ve yeni açılan Çerkes Numune Mektebi’nin de ilk müdürü oldu. Ancak Cemiyet, bu okulda Çerkesçe eğitim verilmesi konusunda baskı yapınca, Butbay bu talebi reddederek istifa etti. Bu ayrılığın üzerine, okulun idaresini Cemiyet’in kurucularından Seza Pooh Hanım üstlendi.
Çerkes Numune Mektebi, Osmanlı İmparatorluğu’nda Müslüman kız ve erkek öğrencilerin bir arada okuduğu ilk okullardan biriydi. Öğretmenlerinin çoğu, kentin önemli okullarında görev yapmış Çerkeslerden oluşuyordu. İlk ve orta öğretim düzeyinde 6 sınıfla açılan okulda Türkçe, Fransızca, Çerkesçenin yanı sıra resim, dikiş, jimnastik eğitimi de veriliyor; Çerkes kültürü, coğrafyası, edebiyatı, tarihi ve müziği üzerine dersler işleniyordu.
Lozan Antlaşması’nın imzalanmasının ardından, Çerkesler Türkiye Cumhuriyeti’nin azınlıkları arasında sayılmadıkları için, 1923 yılının ağustos ayında Cemiyet, eylül ayında ise okul kapatıldı.
Ahmet Doğan, Diaspora Milliyetçiliği ve Türkiye’de Çerkesler (Yüksek Lisans Tezi, TC İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015), 47-53.
Ayşenur Doğan, “Osmanlı Devleti’nde Çerkes Muhacirlerin Eğitim Faaliyetleri ve Ğuaze Gazetesinde Eğitime Dair Yazılar”, Vakanüvis – Uluslararası tarih Araştırmaları Dergisi, c. 4, s. 1 (2019): 142-165.