Beşiktaş JK kurucularından Mazhar Kazancı 1876 yılında Maraş’ta dünyaya geldi. 1895’te Harbiye Mektebi’ni bitirdi ve süvari birliklerinde görev aldı. İyi bir binici olan Kazancı, aynı zamanda halter, güreş ve yüzücülükle de yakından ilgileniyor, jimnastik alanında ise liselerde öğretmenlik yapıyordu. İstanbul’da ve Edirne’deki askeri liselerde pek çok gencin jimnastikte Alman usullerini tanımasını sağladı.
1903’ten sonra Avrupa’ya firar eden Mazhar Bey, II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte Edirne’ye geldi. Rütbesi de kendisine iade edilince, Edirne’de bir spor kulübü kurmaya çalıştı ama başarılı olamadı. Burada, Edirne Harbiye Mektebi’ne eskrim öğretmeni olarak atanan Fuat (Balkan) Bey’le tanıştı. Fuat Bey 1909 yılında Hareket Ordusu’yla birlikte İstanbul’a geldi ve Enver Paşa tarafından Askeri Tıbbiye Mektebi’nde görevlendirilen Mazhar Bey’le tekrar buluştu. İkili, Serencebey’de jimnastikle uğraşan gençleri bir araya topladı ve Fuat Bey’in Ihlamur’daki evinin bir bölümünü kulüp merkezi olarak tahsis ettiler. Ne de olsa, Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte ülkede sportif faaliyetler serbestlik kazanmış, kulüpleşmenin ve takım oyunlarının önü açılmıştı. Artık kulübün yeni adresi, Nüzhetiye Caddesi Karakol Sokak’taki eski karakol binasıydı. Serencebey’den Ihlamur’a doğru gerçekleşen bu taşınmayla birlikte, 1903’te kurulan Bereket Jimnastik Kulübü de Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü’ne dönüştü. Mazhar Bey, kulübün idare heyeti üyelerinden biri oldu.
Aslında bu girişim, Mazhar Bey’in Beşiktaşlı sporcularla ilk teması değildi. Kendisi, Ahmet Fetgeri (Aşeni) Bey’le birlikte, 1903 yılında ilk minder güreşi müsabakalarının başlamasına da ön ayak olmuştu. Kazancı, askerlik ve faal sporculuk döneminin ardından, ne eğitmenlikten ne ülkede sporun gelişimi için çalışmaktan vazgeçti. Beden Terbiyesi Merkez Danışma Kurulu üyesi olarak 30’lu ve 40’lı yıllar boyunca yurdu gezdi, çeşitli bölgelerde sportif faaliyetlerin kurumsallaşması için çalışmalar yürüttü.
Türkiye’de, başta jimnastik olmak üzere, birçok spor dalının gelişimine ve bunların yurt çapında kurumsallaşmasına büyük katkılar sunan, Beşiktaş JK kurucularından Mazhar Kazancı 1 Nisan 1957’de hayata gözlerini yumdu.
“Kuruluş”, Beşiktaş Jimnastik Kulübü, https://bjk.com.tr/tr/cms/tarihce/2/73 [15.03.2021].
Doğan Yıldız, Türk Spor Tarihi (İstanbul: 1979), 293-302.
Fuat Balkan, Beşiktaş Jimnastik Kulübü Tarihçesi, 1968’den aktaran Sedat Özkol, Övünmekte Haklıyız Çünkü Beşiktaşlıyız (İstanbul: Uğur Yayınları, 1998), 41-42.