+90 (212) 347 24 25

Benim de anlatacaklarım var!

19. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul’da yaşayan İngilizler, farklı dallarda spor faaliyetlerinin kentte icra edilmesini ve İstanbulluların bu etkinliklerle tanışmalarını sağlamışlardı. Büyük ölçüde kendi aralarında tertip ettikleri müsabakalarla sınırlı olsa da, bunlardan biri de 18. yüzyılda artık Britanya’daki en popüler dallardan birine dönüşen kriketti.

Takımlar halinde ve genellikle yaz aylarında geniş düzlüklerde oynanan kriket, çoğu Boğaziçi köylerinde yazlıkları bulunan İngilizler ile onlara eşlik eden Levantenler tarafından hem spor hem de eğlence amacıyla İstanbul’da adeta cemaat içi bir geleneğe dönüştürülmüştü. Öyle ki, birçoğu ismini bu köylerden alan kriket kulüpleri kurulmuş, hatta 1896’ya gelindiğinde artık bir lig kuracak kadar çok kulüp ortaya çıkmıştı. Krikette söz sahibi kulüplerden biri de, kentteki rakipler arasında hayli en başarılılarından biri olan Bebek Kriket Kulübü’ydü.

Spor tarihi üzerine değerli çalışmaları bulunan Mehmet Yüce’nin verdiği bilgilere göre, Britanya gazetelerindeki bazı haberler İstanbul’da 1858 itibariyle kriket maçları yapıldığını yazıyordu. Hâlbuki bu etkinliklere ilişkin haberler, İstanbul gazetelerinde 1880 sonrasında yer almaya başladı. Bu haberlerde, kriket maçlarının Kadıköy’de, Küçüksu Çayırı’nda ve Beykoz’daki Hünkar İskelesi’nin yanındaki alanda yapıldığı yazıyordu. Kentteki kriket kulüplerinin çoğu Boğaziçi’nin Anadolu yakasındaki köylerinde yer alsa da, iki tanesi Avrupa tarafının kulüpleriydi. Bunlar Yukarı Boğaziçi (Tarabya) Kriket Kulübü ile Aşağı Boğaziçi (Bebek) Kriket Kulüpleri’ydi.

Bebek Kriket Kulübü’nün ne zaman kurulduğuna ilişkin net bir bilgi olmasa da, dönemin gazetelerindeki haberlerden biri, 31 Ağustos 1883 tarihinde Küçüksu Çayırı’ndaki bir maçta Bebekli bir kriketçinin başarılı performansından söz etmişti. Demek ki kulüp bu tarihte faaldi. 11 Ağustos 1886 tarihli bir haberde ise, “İstanbul’un banliyöleri” ifadesiyle anılan Bebek ile Kandilli arasında bir hafta önce yine Küçüksu’da sıkı bir maç yapıldığı, bu iki kulübün kentteki rakiplerinden üstün oldukları anlatılıyordu. 17 Ağustos 1891’de yayımlanan başka bir haber ise, Bebek’in krikette en güçlü kulüplerden biri olan Tarabya’yı, Beykoz’daki maçta farklı şekilde mağlup ettiği bildirilmişti.

Yüzyılın sonuna kadar İstanbul’da kriket maçları yaz aylarının çayırlardaki periyodik etkinliklerinden biri oldu. Bebek ile Tarabya Kriket Kulüpleri arasındaki maçlar her geçen yıl daha da çekişmeli bir hal alırken, yeni kulüplerin kurulmasıyla artık bir lig oluşturabilecek kadar rakip ortaya çıkmıştı. 16 Temmuz 1896’da Beykoz’daki sahada yapılan bir maçla kentin ilk kriket ligi başladı. 1896’dan 1907’ye kadar her yıl devam eden lig şampiyonalarında, ilk yıl Kadıköy, ikinci yıl ise Moda Kriket Kulübü birinci oldu. Bebek Kriket Kulübü ise 1898 itibariyle rakipleri üzerinde hakimiyet kurdu ve 10 yılda 5 şampiyonluk kazandı.

İstanbul Kriket Ligi 30’lu yılların ortasına kadar devam etti. Yıllar içinde bazı kulüpler kapanırken, yerlerine yenileri kuruldu ve lige dahil oldu. Bebek Kriket Kulübü ise, kentin en eski ve ligin en başarılı kulüplerinden biri olarak İstanbul’un spor tarihindeki yerini aldı.

Mehmet Yüce, İstanbul Spor Kulüpleri Tarihi – İlk Dönem Kulüpleri, c. 1 (İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2021), 47-55.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler