Türkiye’de futbol, 19. yüzyıl sonlarında İzmir’de yaşayan Levantenlerin öncülüğünde oynanmaya başladı. İzmir’de ve Selanik’te kurulan ilk spor kulüplerini, kısa süre içinde İstanbul’da İngilizlerin, Rumların ve Aşkenazların kurduğu diğer kulüpler takip etti ve böylece payitaht da futbolla tanıştı. Başlangıçta yalnızca gayrimüslimlerin düzenlediği ve oynadığı müsabakalar, 1905’te Galatasaray SK, 1907’de Fenerbahçe SK, 1908’de Anadolu Üsküdar SK ve 1910’da Beşiktaş JK sporcularının katılımıyla Müslümanların da etkin şekilde rol aldığı popüler bir alana dönüştü. On Yıllık Savaş dönemi koşullarının el verdiği ölçüde, 1908’den 1923’e kadar Pazar Ligi, Cuma Ligi, İstanbul Türk İdman Birliği Ligi ve İstanbul Şampiyonluğu Ligi gibi örgütlü futbol organizasyonları düzenlendi.
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte, birçok alanda olduğu gibi, futbolun da kurumsal gelişimi için önemli adımlar atıldı. 1922’de İstanbul kulüpleri tarafından kurulan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nı, Heyet-i Müttehide ismiyle açılan federasyonlar takip etti. 1923’te, Futbol Heyet-i Müttehidesi adıyla Türkiye Futbol Federasyonu kuruldu ve aynı yıl İstanbul Futbol Ligi adlı şampiyona başladı. Cumhuriyet’in ilanından yaklaşık bir ay önce, 21 Eylül 1923 Cuma günü 24 takımın dört gruba ayrılarak eşleştirildiği şampiyona başladı. Ancak ülkenin 1924 Paris Olimpiyat Oyunları’nda temsil edilmesi niyeti ve bu amaçla yapılacak hazırlıklar nedeniyle lig yarıda kaldı. 4 Mayıs-27 Temmuz 1924 tarihlerinde düzenlenen Olimpiyatların ardından, İstanbul Futbol Ligi’nin yeniden fakat bu defa eleme usulüyle gerçekleştirilmesine karar verildi.
31 Temmuz-17 Ağustos 1924 aralığında şampiyonanın eleme maçları tamamlandı ve yarı finalde Fenerbahçe’yi 3-2 yenen Galatasaray ile Süleymaniye’yi 3-1 yenen Beşiktaş finale kaldı. 22 Ağustos 1922 Cuma günü Taksim Stadı’nda oynanan ve Vefalı Necmettin (Çakar) Bey’in idare ettiği bu maç, iki İstanbul kulübünün ilk karşılaşmasıydı. O yıllarda kentin en başarılı kulüpleri Galatasaray SK, Fenerbahçe SK ve Altınordu İdman Yurdu’ydu. Bu üç kulüpten ikisi finale kadar gelemediği için, kimilerine göre Galatasaray Beşiktaş karşısında favori gösteriliyordu. Ancak genç oyunculardan kurulu Beşiktaş takımı da finale kadar başarılı ve istikrarlı bir performans sergilemiş, dönemin basınına göre “hiç de yabana atılmayacak” bir takım olduğunu ispat etmişti. Final maçında ortaya koyduğu oyun da bunu gösterdi.
Sahaya, kalede Sadri (Usuoğlu), defansta Balıkçı Tevfik (Martı) ve Refik Osman (Top), orta sahada Bahattin, Şahap ve Cavit (Altındal), hücumda ise Nafi, Edip, Hasan, Saadet (Tokcan) ve Abdi (Aksoyman) tertibiyle çıkan siyah beyazlılar, Galatasaray’ı Refik Osman’ın ilk yarıda, Edip’in ise ikinci yarıda attığı iki golle 2-0 mağlup etti. Maçın ardından basının bir kısmı bu galibiyeti bir tesadüfe bağlarken, büyük bir kesim ise Beşiktaş’ın başarılı oyununu överek İstanbul ligindeki tekelin artık kırıldığını savunmuştu. Böylece Beşiktaş, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk İstanbul ligi şampiyonu olarak tarihe geçti.
Erdoğan Arıpınar, Türk Futbol Tarihi (1904-1991) (İstanbul: Türkiye Futbol Federasyonu Yayınları, 1992), 43-45.
“Bu gençler pek layık olarak İstanbul birinciliğini kazandı”, Cumhuriyet, 24.08.1924.