II. Meşrutiyet’in ilanının ardından ülke yönetiminde söz sahibi olan İttihat ve Terakki Cemiyeti, ideolojisine bağlı bir kuşak yetiştirebilmek amacıyla eğitime önem vermiş, eğitim politikalarının modernize edilmesi için çaba harcamış ve imparatorluk içinde farklı seviyelerde yeni okulların açılmasını sağlamıştı. Cemiyetin bu alandaki girişimlerinin altında önce Osmanlıcılık, daha sonra Türkçülük fikirlerinin yeni kuşağa benimsetilmesi, ilköğrenimin zorunlu hale getirilmesi, eğitim dilinin sadeleştirilmesi, yabancı okullardaki faaliyetlerin daha yakından kontrol edilebilmesi gibi amaçlar yatıyordu.
Cemiyet tarafından açılan ilk okullardan biri, 1909 yılında Akaretler’de hizmete girdi. Beşiktaş İttihat ve Terakki Mektebi ismiyle açılan bu okula, ertesi yıl bir de anaokulu şubesi eklendi ve 4-6 yaş arası çocukların burada temel eğitim almaları hedeflendi. Bu tarihten önce, Osmanlı topraklarında Müslüman çocuklara eğitim verilen resmi anaokulu bulunmuyordu. 1916 sonunda İstanbul’daki resmi anaokulu sayısı 30’u bulmuş ve Beşiktaş İttihat ve Terakki Mektebi Kadıköy’de, Emirgan’da, Anadoluhisarı’nda ve Bakırköy’deki diğer örneklerle birlikte kentteki en meşhur anaokullarından biri olmuştu.
Beşiktaş İttihat ve Terakki Mektebi 1914’te sahildeki Gazi Osman Paşa Yalısı’na taşındı ve ismi Beşiktaş İttihat ve Terakki Vakıf Mektebi oldu. Sınar Uğurlu’nun verdiği bilgilere göre, Balkan Savaşları sonrasında okula ayrılan ödenek azalmış ve ilk yılların aksine koşullar bozulmuştu. Bu dönemde, Rodoslu Ahmet Kemal (İlkul) okulda önce öğretmen, ardından idarecilik görevleri alarak kurumun yaşamasına önemli katkılar sundu. İlkul’la birlikte 1915-1917 yıllarında okulda öğretmenlik yapanlar arasında Emin Ali Sipahi Bey, Ragıp Hulusi Bey ve Reşat Nuri (Güntekin) de bulunuyordu.
Beşiktaş İttihat ve Terakki Mektebi’nde 1917’de ana, ilk ve orta sınıfların yanında lise düzeyinde eğitim de verilmeye başlandı. Cumhuriyet’in ilanının ardından okul faaliyetlerine devam etmedi.
Alev Sınar Uğurlu, “Türkçülüğün Unutulmuş İsmi Rodoslu Habibzade Ahmet Kemal’in Türkistan Hatıraları”, III. Uluslararası Türklerin Dünyası Sosyal Bilimler Sempozyumu -Bildiriler-, ed. Osman Kubilay Gül vd. (Ankara: Türklerin Dünyası Enstitüsü, 2019): 7-20.
İbrahim Caner Türk, “Osmanlı Devleti’nde Okul Öncesi Eğitim”, Milli Eğitim Dergisi, s. 192 (2011): 160-173.
Necdet Sakaoğlu, “Eğitim - Cumhuriyet Dönemi”, Dünden Bugüne Beşiktaş, ed. Nuri Akbayar (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1998), 263.
Reşad Ekrem Koçu, “Gaziosmanpaşa Orta Okulu”, İstanbul Ansiklopedisi, c. 11 (İstanbul: 1960): 6044.