+90 (212) 347 24 25

43 VE 53 NUMARALI RUMELİ HİSARÜSTÜ OTOBÜSLERİ
Benim de anlatacaklarım var!

Emlak Kredi Bankası’nın Levent Toplu Konut Projesi’nin ardından yavaş yavaş gelişen ve 60’lı yıllarda artık Levent’ten Bebek sırtlarına doğru uzanmaya başlayan Etiler mahallesinin ilk sakinleri, 1957 yılında 58 ve 59 numaralı Taksim ve Aksaray yönlerine giden otobüsleriyle ilk toplu taşıma hatlarına kavuştular. Levent ve Etiler, o yıllarda kentin yeni ve modern bölgelerinden biri olduğu için, İETT de en yeni araçlarını bu hatlara tahsis etmekteydi. Hattın Etiler’deki plantonluğu, bugün Nisbetiye Caddesi’nin Bebek Yokuşu ile Seheryıldızı Sokak’la kesiştiği noktadaydı. Zaten oradan öteye giden asfalt bir yol da yoktu.

Etiler’in nüfusu artıp, Nisbetiye Caddesi adım adım Rumeli Hisarı’nın sırtlarına doğru uzandıkça, 58 ve 59 numaralar artık muhite yeterli gelmemeye başladı. 60’lı yılların gazetelerine gönderilen mektuplardaki şikayetler, otobüslerin sık sık arızalandığını, sefer saatlerine itibar edilmediğini, ayrıca bu hattın Uçaksavar ve Hisarüstü’ne kadar uzatılması gerektiğini söylüyordu. Etiler halkı, bu hattaki otobüslerin yetersizliği nedeniyle çoğu zaman Levent’e kadar yürümekte ve buradan kalkan otobüs, dolmuş ve troleybüslere binmek zorunda kalıyordu. Bunun üzerine önce 43, ardından da varış noktası olan Cağaloğlu’na atıf yapan C1 ve C2 numaralı ilave hatlar açıldı.

43 numara 50’li yıllarda Taksim-Yıldız arasında çalışmaktaydı. Barbaros Bulvarı’nın açılışıyla birlikte önce Balmumcu’ya, ardından da Etiler’e kadar uzatıldı. Ne var ki plantonluk hâlâ aynı yerdeydi fakat Etiler’in ötesinde yerleşim hızla artıyordu. Dolayısıyla henüz asfalt yolun ulaşmadığı Rumeli Hisarüstü sakinleri, otobüse binmek için ya bu plantonluğa kadar yürümek ya da Boğaziçi’ne uzanan yokuşlardan aşağı inerek sahil boyunca gidip gelen taşıtlara binmek zorundaydı. Tıpkı Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri gibi. Zira onlar da, yukarıdan giden bir taşıt olmadığı için uzun yıllar okullarına Bebek’teki kapıdan ulaşmak zorunda kalmışlardı.

Nihayet Nisbetiye Caddesi Hisarüstü’ne doğru uzatılınca, Etiler’deki hareket noktası da 70’li yılların başında daha ileriye taşındı ve buraların sakinleri ile Boğaziçili öğrenciler, evlerine ve okullarına daha yakın duraklarda otobüslerine inip binmeye başladılar. 43 numara, artık bölge halkını Levent, Darphane, Beşiktaş, Dolmabahçe üzerinden Taksim’e taşıyor ve burada hiç durmadan Harbiye, Şişli, Levent üzerinden ring yaparak yeniden Hisarüstü’ne varıyordu. 43 numarayı, aynı yolu tersten kat ederek Şişli üzerinden Taksim’e giden, oradan da Beşiktaş’a uğrayıp Etiler’e dönen 53 numara takip etti.

Yıllar içinde bu hatların isimleri değişikliğe uğradı. Kimi R, kimi BÜ gibi ön ekler aldı. 53 numara zamanla tarihe karışıp başka isim ve kodlarla çalışmaya başlasa da, 43 numara (önüne ve arkasına aldığı çeşitli kodlarla) 2020’ye gelindiğinde hâlâ yaşamaya ve Etiler sakinlerini Beşiktaş’a doğru getirip götürmeye devam ediyor.

 Fotoğraflarla İstanbul’da Ulaşım 1, haz. Akın Kurtoğlu (İstanbul: İETT Yayınları, 2015), 93.
“Dün de 28 otobüs geldi”, Cumhuriyet, 24.11.1956.
“İstanbulun Etiler otobüsü”, Cumhuriyet, 01.02.1963.
“Etiler semtinin otobüs ihtiyacı”, Cumhuriyet, 04.09.1964.
“Etilere 2 otobüs kâfi gelmiyor”, Cumhuriyet, 14.11.1964.
“Otobüs tabelaları değişti”, Cumhuriyet, 24.03.1985.
Faruk Pekin’le 19 Ocak 2018 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
İhsan Güngör’le 21 Mayıs 2021 tarihinde Levent’te yapılan sözlü tarih görüşmesi.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler