+90 (212) 347 24 25

24. MEKTEP / ŞAİR NEDİM İLKOKULU
Benim de anlatacaklarım var!

Erken Cumhuriyet yıllarında Beşiktaş’ta ilk öğretim düzeyinde eğitim verilen okullardan biri Yıldız’daki 24. Mektep’ti. Bu okul, II. Abdülhamid zamanında Şeyh Hamza Zafir adına mimar Raimondo d’Arronco tarafından yapılan Ertuğrul Cami ve Tekkesi’nin selamlık bölümü ile müştemilatında açılmıştı. Zaten tekke ve zaviyelerin kapatılmasının ardından, bu amaçla inşa edilen yapıların bir kısmı Cumhuriyet’in laik eğitim kurumları içi tahsis edilmişti. 24. Mektep de, bu uygulamanın Beşiktaş’taki örneklerinden biri oldu.

1925 itibariyle önce İstanbul Belediyesi’ne, ardından Maarif Vekaleti’ne devredilen yapı, 1957 yılına kadar 24. Mektep ve daha sonra Şair Nedim İlkokulu olarak bölgede yaşayan çocukların ilk eğitim yuvası oldu. 30’lu ve 40’lı yılların gazetelerinde çıkan haberlerden takip edilebildiği kadarıyla, 24. Mektep’e görece düşük gelirli ailelerin çocukları devam etmekte, zaman zaman bu okula maddi yardım toplama amacıyla bireysel ve kurumsal bağışlar aranmaktaydı.

Yapının eskiliği ve tehlike arz eden koşulları nedeniyle, okul 1957’de Yıldız’dan tahliye edildi ve öğrencileri Beşiktaş’ta ve Şişli’deki çeşitli okullara dağıtıldı. Boşaltılan tekke kompleksi restore edilip birkaç yıl içinde yeniden ibadete açılırken, Şair Nedim İlkokulu için de aynı dönemde Gayrettepe’de yepyeni bir bina inşa edildi. Ne de olsa Barbaros Bulvarı’nın hizmete girmesiyle birlikte Yıldız ile Levent arasındaki ulaşım kolaylaşmış, bulvarın iki yanında Balmumcu ve Gayrettepe mahalleleri ortaya çıkmıştı. İşte Şair Nedim İlkokulu’nun günümüze kadar ulaşan yeni binası, Gayrettepe ile Esentepe’yi birbirinden ayıran Yıldız Posta Caddesi’nin üzerine, Balmumcu Kışlası’nın hemen karşısına yapıldı.

2020’lere gelindiğinde hâlâ aynı yerde yaşamaya devam eden okul, 1960 sonrasında Gayrettepe, Balmumcu, Zincirlikuyu ve Esentepe’de yaşayan pek çok çocuğun ilk öğrenimini aldığı modern bir mahalle okulu oldu.

Fatih Köse, “Arşiv Belgelerinin Işığında İstanbul Şâzelî Tekkelerinin Tarihi”, Vakıflar Dergisi, s. 40 (2013): 99-119.
Şenay Özgür Yıldız, Halil İbrahim Eryılmaz, “II. Abdülhamid Eseri: “Ertuğrul Tekke Cami-Tevhithanesi”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, s. 9(1) (2019): 21-242.
Fuat Uygun’la 5 Ocak 2021 tarihinde Şişli’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.

Fotoğraflar, Belgeler, Kupürler