Okulların, bulundukları muhitin ismi ve bir de numarayla tanımlandıkları erken Cumhuriyet döneminde, Ortaköy’de açılan ilkokullardan biri 23. Mektep’ti. Bu okul, 1930’ların başına kadar İnönü Darüleytamı veya diğer adıyla Ortaköy Şehir Yatı Mektebi’nin faaliyet gösterdiği Hatice Sultan Sarayı’nın deniz kıyısındaki yazlık kısmında hizmete girdi. Böylece bir yanındaki 39. Mektep (daha sonra Kılıçali Paşa İlkokulu) ve diğer yanındaki Ortaköy Rum Mektebi’yle birlikte sahilde kurulmuş adeta bir eğitim kompleksinin sacayağını oluşturmuştu.

23. Mektep, tam anlamıyla bir mahalle mektebiydi. Ortaköy ve Mecidiye mahallelerinde büyüyüp ilkokul çağına gelen çocuklar, ya bu okula ya da 39. ve 54. Mekteplerden birine giderlerdi. Öğrencilerin evleri civar sokaklarda olduğu için, okula yürüyerek gelinip gidilir, ders dışı zamanlarda da mahalle aralarında veya sahilde oyunlar, eğlenceler ve arkadaşlıklar devam ederdi. Köydeki diğer okullarda olduğu gibi, 23. Mektep veya Ortaköy İlkokulu öğrencileri de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı törenlerine yıllarca Çırağan Caddesi’nde ve Şeref Stadı’nda katıldılar.

Okulların numaralandırılma usulünden vazgeçildiğinde, 23. Mektep’in ismi Ortaköy İlkokulu oldu ve 1972’ye kadar bu isimle eğitim öğretim faaliyetlerine devam etti. 1972 yılında Hatice Sultan Yalısı’nı İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü satın alınca, Ortaköy İlkokulu ile Kılıçali Paşa İlkokulu birleştirildi ve iki okulun öğrencileri Kılıçali Paşa İlkokulu’nun yeni binasında bir arada okumaya devam ettiler.

Özlem Atalan, “20. Yüzyıl Başlarında, Ortaköy-Kuruçeşme Sahili”, Turkish Studies, v. 10, no. 10 (2015): 99-132.
Necdet Sakaoğlu, “Eğitim – Cumhuriyet Dönemi”, Dünden Bugüne Beşiktaş, ed. Nuri Akbayar (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1998), 262-263.
Mustafa Kesim’le 6 Ocak 2021 tarihinde Balmumcu’da yapılan sözlü tarih görüşmesi.
Zafer Ertan’la 10 Aralık 2021 tarihinde Mecidiye’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.