Cumhuriyet döneminde 25. Mektep ismiyle eğitim vermeye başlayan Arnavutköy İlkokulu, daha önce yerinde Çorlulu Ali Paşa Yalısı’nın bulunduğu sahil hattındaydı. Okulun tam olarak hangi tarihte açıldığına ilişkin bir bilgiye ulaşılamasa da, 1923 yılında doğan Beykozsporlu meşhur futbolcu Mehmet Ekerbiçer’in bu okula gittiği bilgisinden hareketle, okulun en azından 20’li yılların sonunda faal olduğunu söylemek mümkün.
Okul binasının 1940’lara gelindiğinde baştan aşağı yenilendiğini gösteren başka bir bilgi ise, İstanbul’un eski Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar’ın Eylül 1946’da katıldığı açılış merasimine dayanıyor. Buradaki bilgilere göre, II. Dünya Savaşı yıllarında temeli atılan yeni okul binasının açılışı, 14 Eylül 1946 günü yapılmış. Açılış töreninden bir gün önce Cumhuriyet’e demeç veren Kırdar, bu konuşmasında okulla ilgili bazı ayrıntıları da paylaşıyor:
“Beşiktaş ilkokulunun temelini attıktan sonra, Arnavudköyü ilkokul binasının açılma törenini yapmağa gideceğiz. Bu binanın temelini, harbin buhranlı yılları içinde, 1944 te atmıştık. Arnavudköyündeki Amerikan Kız Kolejinin methali yanındaki arsada yükselen bu Türk irfan müessesesi 205.191 liraya mal olmuştur. Okul, 5 dersanelidir. Yemekhanesi, kışlık teneffüs salonu, müzesi, başöğretmen ve öğretmen odaları vardır. Elektrik, havagazı ve su tesisatı, sağlık tesislerini ihtiva etmektedir.”
Yenilenen okulun yüzyılın ortasındaki öğrenci demografisiyle ilgili bazı bilgileri ise, çocukluğunun geçtiği Arnavutköy’e ilişkin anılarını kaleme alan Gün Zileli tasvir etmiş. Zileli, anılarında 50’li yılların ilk yarısında devam ettiği Arnavutköy İlkokulu’nu, “öğrencileri çoğunlukla Kuruçeşme’nin ve Arnavutköy’ün yoksul ailelerinden gelen çocuklardan oluşan” bir kurum olduğunu fakat “disiplinsiz, cümbüşlü ortamının” kendisine iyi geldiğini aktarmıştı.
Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren Arnavutköy’de ve Kuruçeşme’de doğup büyüyen nice çocuğun ilköğrenimini aldığı okul, 1980’lere kadar aynı isimle faaliyetlerine devam ettikten sonra yenilendi ve Beyazgül Caddesi’ne taşınarak Rahmi Kirişçioğlu İlkokulu’na dönüştü. Sahildeki binası ise, Arnavutköy Korkmaz Yiğit Anadolu Lisesi’nin kullanımına bırakıldı.
“Bu yıl kimler hangi mekteplere girebilecekler?”, Son Posta, 03.06.1937.
“Şehrin imarı yolunda yeni ve güzel eserler”, Cumhuriyet, 14.09.1946.
Gün Zileli, Yarılma 1954-1972 (İstanbul: İletişim Yayınları, 2016).
“Mehmet Ekerbiçer – Beykoz’un Centilmen Devi”, Dinyakos, 18.10.2014, http://dinyakoskrampon.blogspot.com/2014/10/mehmet-ekerbicer-beykozun-centilmen-devi.html [03.07.2020].
Zeynep Nayır, “Arnavutköy Tarihi Çevre Özellikleri”, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Derneği, c. 4, s. 2 (1978): 162.
Muzaffer Çankaya’yla 29 Temmuz 2021 tarihinde Ortaköy’de yapılan sözlü tarih görüşmesi.